ANNE ADAYLARI COVID-19 İLE İLGİLİ EN ÇOK BUNLARI MERAK EDİYOR
Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgınından en çok etkilenen gruplar arasında anne adayları da yer alıyor. Gebelik nedeniyle bağışıklığı zayıflayan anne adayları koronavirüsü daha ağır geçirebiliyor. Bu nedenle özellikle hamilelik sürecinde Covid-19’dan korunmak için ekstra önlemler alınması gerekiyor. Covid aşıları da anne adaylarının en merak ettiği konular arasında yer alıyor. Uzmanlar anne adayının doktorunun önerileri ile Covid aşılarını olabileceğini belirtiyor. Memorial Kayseri Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Burak Tanır, hamilelikte Covid-19 riski ve aşılarla ilgili bilgi verdi.
Sonbahar ve kış aylarında önlemlerinizi artırın
Ülkemizde ve dünyada Covid-19 vakalarındaki artış dikkat çekmektedir. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı hekimlerine ise gebelerden, “Nasıl bir tedavi uygulanmalı? Hangi ilaç içilmeli? Hangileri içilmemeli? Virüsten bebek ne kadar etkilenir?” gibi sorular gelmektedir. Gebelik, fizyolojik olarak bağışıklık sisteminin zayıfladığı bir süreçtir. Bağışıklık sistemindeki bu zayıflama nedeniyle, özellikle kış aylarında gebeler mevsimsel grip enfeksiyonlarını genel popülasyona göre daha ağır atlatmaktadır. Yani Covid-19’un daha henüz bilinmediği dönemde dahi özellikle kış aylarında grip olan gebeler hastalığı ağır geçirmekteydi. Bunun için Covid-19 enfeksiyonu açısından gebeler riskli grupta yer almaktadır.
Delta varyantına dikkat!
Gebelik sürecinde Covid-19 bulaşan bir anne adayı, ortaya çıkan semptomları gebe olmayan bir kadına göre çok daha ağır hissetmektedir. Gebelikle birlikte astım, şeker, yüksek tansiyon, KOAH gibi ilave rahatsızlıklar da tabloyu ağırlaştırmaktadır. Yapılan araştırmalarda Covid-19 enfeksiyonunu ağır geçiren bir gebede erken doğum, gelişim geriliği, gebelik zehirlenmesi ve hatta anne ölümü oranlarının arttığı ortaya çıkmıştır. Ülkemizdeki Covid-19’un yaklaşık % 90’ından sorumlu olan delta varyantının hem bulaşıcılığının fazla olması hem de hastalık tablosunu ağır olması nedeniyle bu oranların son dönemde arttığı gözlenmektedir. Öte yandan bugüne kadar yapılan araştırmalarda gebeliğin erken döneminde geçirilen Covid-19 enfeksiyonunun düşük riskini artırdığına dair bir veri yoktur.
Hamilelik döneminde de gerekli tetkikleri yaptırabilirsiniz
Yakın döneme kadar yapılan araştırmalarda virüsün anneden gebelik sırasında bebeğe geçmediği yönündeydi. Anne karnındaki bebeğe virüsün geçtiğini söyleyebilmek için daha geniş katılımlı araştırmalar yapmak gerekmektedir. Gebelerde de virüsün neden olduğu hastalığın klinik belirtileri ateş, öksürük, boğaz ağrısı, halsizlik, kas ve eklem ağrıları şeklindedir. Şüphelenilen hastanın boğaz ve burnundan alınan sürüntü ile yapılan PCR testi tanı koymada belirleyici olmaktadır. Covid-19 enfeksiyonu geçirenlerde hastalığın şiddeti ve verilecek tedavinin şeklinin belirlenmesinde akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografi etkili olmaktadır. Bu iki görüntüleme yönteminde ortaya çıkan radyasyon dozu bebeğe zarar verebilecek olan seviyenin altındadır. Bu nedenle karın bölgesinin kurşun plaklar ile korunarak çekilen akciğer grafisi ve tomografiden gebelerin korkmasına gerek yoktur.
Gebelerin % 85’i hastalığı hafif atlatıyor
Gebelerin % 85’i Covid enfeksiyonunu evde istirahat ederek ve bağışıklık güçlendirici vitamin ve mineral takviyesi ile hafif olarak atlatmaktadır. Bu süre içerisinde rutin kontrol zamanı gelen gebeler doktorları ile telefonla görüşmeli, süreçle ilgili bilgileri vermelidir. Orta ve ağır semptomları olan gebeler, hastaneye yatırılarak gözlem altında tutulmalı ve oksijen desteği almalıdırlar. Gebelik haftasına göre bebeklerin kalp atımları izlenmeli, 34. gebelik haftasının altında ise bebeğin akciğer gelişiminin sağlanması için steroid tedavisi uygulanmalıdır.
Anne adayları Covid aşısı olmalı mı?
Ülkemizde Bilim Kurulu tarafından hazırlanmış olan ve hali hazırda kullanılan Covid-19 rehberi güncelliğini korumaktadır. Aşıların güvenilirliği ile ilgili dünyada halen çok az çalışma olduğu için rehberin gebelerle ilgili bölümde de yeterli veri bulunmamaktadır. Ancak son dönemde özellikle ABD ve İsrail tarafından mRNA aşılarının yapıldığı 100.000’li rakamların içinde gebeler de bulunmaktadır. Araştırmaların ön bilgisinde aşının anne karnındaki bebeğe olumsuz herhangi bir etkisinin belirlenmediği ve erken dönemde düşük ya da ileri haftalarda erken doğum riski oluşturmadığı, gelişme geriliği gibi bir gebelik komplikasyonu ortaya çıkmadığı kanısı oluşmuştur. Yakın zamanda Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması planlanan ve bu çalışmalara paralel olarak hazırlanacak Gebelik ve Emzirme Dönemi Rehberi’nin güncellenmesi de beklenmektedir.
Canlı olmayan aşıların gebelere yapılması güvenli
Amerika Birleşik Devletleri’nde Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) ve Dünya Sağlık Örgütü’nden alınan verilerde Covid -19 enfeksiyonu geçiren gebelerin yoğun bakıma girme riski daha fazla olduğu için bütün gebelere Covid aşısı önerilmektedir. Ülkemizde uygulanan Sinovac ve Biontech aşılarının her ikisi de canlı olmayan aşılar grubundadır ve canlı olmayan aşıların gebelere yapılması güvenlidir. Aşıların ilk 3 aylık dönem geçtikten sonra yapılması daha uygundur.