Bireysel emeklilik sistemi, Türkiye’de giderek daha popüler hale gelen bir emeklilik tasarruf aracı. Bu sistem, bireylerin emeklilik döneminde gelirlerini güvence altına alabilmeleri için uzun vadeli yatırımlar yapmalarını sağlar. Ancak, bireysel emeklilik sözleşmelerinin finansal esneklik sağlamak için bazı durumlarda da kullanılabileceği, alternatif bir yatırım hesabı olduğu da bir gerçek.
Son dönemde, Türkiye’de bireysel emeklilik sözleşmelerinin bankalarda kredi teminatı olarak gösterilebilmesine ilişkin tartışmalar sonuç verdi. 28 Mart 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan değişiklik ile bireysel emeklilik şirketlerine, müşterilerinin bireysel emeklilik sözleşmelerini bankalarda kredi teminatı olarak kullanabilmeleri için gerekli haklar verildi. 1 Ocak 2024 tarihi itibari ile de bankalarda kredi çekerken BES sözleşmesini teminat olarak gösterebilme imkanı uygulamaya geçti. Bu düzenlemeler, hem bireysel emeklilik sözleşmelerinin finansal esneklik sağlama potansiyelini artırmak, hem de bireylerin kredi alma sürecini kolaylaştırmak amacı ile sağlandı.
PEKİ KREDİ ÇEKMENİN ŞARTLARI NELER
Alacağın Devri Sözleşmesi Yapılması
BES sözleşmesini teminat olarak göstererek kredi almak isteyen katılımcılar, bankayla alacağın devri sözleşmesi yapacak. Alacağını devretmek isteyen katılımcı, bankaya başvuracak. Banka, talep edilen kredi için alacağın devrine konu olabilecek yeterli tutar olup olmadığı bilgisini veya katılımcının devredilebilir toplam tutar bilgisini Emeklilik Gözetim Merkezi’nden (EGM) alacak.
Minimum Bir Birikime Sahip Olma
Bireysel emeklilik sözleşmelerini kredi teminatı olarak gösterebilmeniz için, genellikle BES sözleşmenizdeki biriken miktarın kredi tutarı kadar ya da daha fazlasına ulaşmış olması gerekmekte. Yeni uygulama ile BES katılımcısı, devlet katkısı hariç birikiminin bir kısmını ya da tamamını alacağın devri sözleşmesi ile bankaya devredebilecek. Katılımcı krediyi kullandığında, bankaya devredilecek tutar emeklilik şirketi tarafından alacağın devri fonunda yatırıma yönlendirilecek.
Ödemeleri Düzenli Yapma
Bireysel emeklilik sözleşmenizi kredi teminatı olarak gösterip kredi çektiğinizde, kredi taksitlerini düzenli ödeme yükümlülüğünüz var. İki taksit üst üste ödenmezse katılımcıya 30 gün süre tanınacak, bu süre içinde de ödeme yapılmazsa banka, alacağın devri fonundan kalan borç tutarını alacak.
Vefat Durumunda
Katılımcının vefat etmesi durumunda ise banka kalan kredi borç tutarını emeklilik şirketinden talep edecek ve kalan borç tutarı alacağın devri fonundan bankaya ödenecek.
BES Teminatıyla Kredi Çekildiğinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Türkiye’de bireysel emeklilik sözleşmelerinin bankalarda kredi teminatı olarak gösterilebilmesi BES’in potansiyeli artıran bir fırsat. Bireysel emeklilik sistemi, sadece emeklilik dönemi için birikim yapmak amacıyla kullanılan bir araç olmaktan çıkarak, acil nakit ihtiyaçlarına çözüm sunan bir kaynak haline de gelecek. Ancak, katılımcıların bu seçeneği kullanmadan önce gerekli araştırmaları yapmaları, sözleşmenin detaylarını anlamaları ve finansal danışmanlardan destek almaları önemli.
Devlet katkısı teminata dahil değil: Kredi teminatına konu olan BES sözleşmenizdeki toplam tutarın içinde, devlet katkısına konu olan tutarın mevcut olmadığını önemle belirtelim. Yani devlet katkısı hariç tutarı teminat gösterebilirsiniz.
Teminat tek bankada geçerli: Ayrıca tek bankadan kullanılacak kredi için BES sözleşmesi teminat gösterilebilecek. 2 ya da daha fazla bankadan kredi çekmek istediğinizde, diğer bankalarda sözleşmelerinizi teminat gösteremeyeceksiniz. Birden çok BES sözleşmesi bankaya teminat olarak gösterilebilecek, yani alacağın devrine konu olabilecek.
Sözleşmenizi iptal edemez ve taşıyamazsınız: Bankadan kredi kullanmak için sözleşmenizi alacağın devrine konu ettiğiniz zaman, sözleşmenizi iptal edilemeyecek ya da birikiminizi başka bir BES şirketine aktaramayacaksınız.