Türkiye genelinde elektrik dağıtımının özelleştirilmesinden sonra şikâyetler çığ gibi büyüdü. Elektrik faturalarının kabarık geldiğine dair iddiaların yanı sıra, fatura ibrazı ile son ödeme tarihi arasının 3 güne kadar çekilerek elektriğin kesilmesi, ardından gecikme bedeli ve açma-kapama bedeli alınması da en fazla şikâyet edilen konular arasında yer alıyor.
Tüketiciler Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Ağaoğlu, elektrik dağıtımını alan bazı özel şirketlerin uygulamalarının kazanç kapısı olarak görüldüğünü söyledi. Tüketicilerden şikâyetlerin derlemesiyle ortaya çıkan uygulamalar şöyle:- Bazı şirketler faturalarını son ödeme tarihinde getiriyor.
Aynı gün ödeme yapamayan kişi, 1 gün geciktirse dahi hem gecikme bedeli alınıyor, hem de açma-kapama bedeli olan 19.10 TL yansıtılıyor.
- Bazı şirketler, EPDK'nın kanununda yer alan ve 10 gün olan ödeme süresine yerine 3 gün ödeme süresi verilerek gecimle cezası tahsil ediliyor.
- Bazı meskenlere 2-4 bin liralık faturalar gönderiliyor. İtiraz halinde “Önce öde sonra itiraz et” deniliyor. Halbuki itiraz için bir önceki tutarın yüzde 30 fazlasının ödenmesi yeterli oluyor.?Bu kural uygulanmayarak abonenin elektriği kesiliyor.
Tüketici Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Ağaoğlu, elektrik kullanıcılarının özelleştirme sonrasında şirketlerin insafına bırakıldığını belirterek, “İddia ediyorum, elektrik şirketleri açma-kapama ücretini kazanç kapısı yapmış. Ayrıca elektrik kesmek bir insanlık suçu. Konutlarda bebekler var, yaşlılar var. Kombi, asansör, su hep elektrikle ulaşıyor evimize. Alacak tahsili, Borçlar Kanunu'nda anlatılıyor. İhbar ve icra yolu var.?Bunları kullanmadan kesemezler” dedi.
10 GÜN SÜRE VERİLMESİ ŞART
Elektrik faturası düzenlenirken, sayaç okuma tarihinden itibaren, 10 günlük ödeme süresi verilmesi gerekiyor. Elektrik kesilmeden önce de 5 günlük 'kesme öncesi bildirim' süresi var. Uzmanlar, tüketicileri, bu sürelere uymayan şirket faturasına itiraz etmeye çağırıyor.
Elektriğin kesilmesi çağ dışı açma kapa ücreti ise soygun
Tüketici Derneği Başkanı Aydın Ağaoğlu, haksız yere alınan kesme-bağlama ücretinin iadesinin istenebileceğini söyledi. Ağaoğlu, “Elektrik temel ihtiyaç maddesi olduğu için kesilmesi doğru değil.
Ayrıca kesme ihbarnamesini tüketiciye göndermeden 19 lira civarında kesme-bağlama ücreti alınması, elektrik şirketleri için ek gelir anlamına geliyor.
Fatura 5 iş günü geç ödendiğinde açma-kapama ücreti bir sonraki aya yansıtılıyor. Ancak burada kesme ihbarnamesinin tüketiciye ulaştırıldığı ispatlanmalı. Tüketiciler, elektriklerinin fiilen kesilmediği, kesme ihbarının kendilerine gönderilmemesi durumunda bulundukları yerdeki Tüketici Hakem Heyeti'ne, hiçbir ücret ödemeden başvuruda bulunmalı, kendilerinden alınan tutarın iadesini istemeli” dedi.
Avukat Gülşen Orman Çakar da EPDK tarafından kesme-bağlama ücretinin 19.1 TL olarak kararlaştırıldığını belirterek, “EPDK 26 Aralık 2013'te 19.1 TL kesme-açma bedeli uygulanacağını açıkladı.
Fatura tutarı son ödeme tarihine kadar ödenmediği takdirde şirket, vatandaşa bildirimde bulunur ve 5 iş günü içerisinde ödenmezse elektriğin kesileceğini bildirir. Yani ödeme için 5 iş günü daha verilir. Bu süre içinde ödeme yapılmasına rağmen yine de 19.1 TL kesme-bağlama ücreti yasaya aykırı. Tüketiciler Hakem Heyeti'ne başvurmalı” dedi.
Ayrıca kesme ihbarnamesini tüketiciye göndermeden 19 lira civarında kesme-bağlama ücreti alınması, elektrik şirketleri için ek gelir anlamına geliyor.
Fatura 5 iş günü geç ödendiğinde açma-kapama ücreti bir sonraki aya yansıtılıyor. Ancak burada kesme ihbarnamesinin tüketiciye ulaştırıldığı ispatlanmalı. Tüketiciler, elektriklerinin fiilen kesilmediği, kesme ihbarının kendilerine gönderilmemesi durumunda bulundukları yerdeki Tüketici Hakem Heyeti'ne, hiçbir ücret ödemeden başvuruda bulunmalı, kendilerinden alınan tutarın iadesini istemeli” dedi.
Avukat Gülşen Orman Çakar da EPDK tarafından kesme-bağlama ücretinin 19.1 TL olarak kararlaştırıldığını belirterek, “EPDK 26 Aralık 2013'te 19.1 TL kesme-açma bedeli uygulanacağını açıkladı.
Fatura tutarı son ödeme tarihine kadar ödenmediği takdirde şirket, vatandaşa bildirimde bulunur ve 5 iş günü içerisinde ödenmezse elektriğin kesileceğini bildirir. Yani ödeme için 5 iş günü daha verilir. Bu süre içinde ödeme yapılmasına rağmen yine de 19.1 TL kesme-bağlama ücreti yasaya aykırı. Tüketiciler Hakem Heyeti'ne başvurmalı” dedi.
İşte tüketici şikâyetleri:
- Yalova'da yaşıyorum. 27 Ocak son ödeme tarihli faturam 73.90 TL. Faturayı incelediğimde 19.10 TL'lik bir kesme-bağlama bedeli görünüyor. Fakat benim elektriğim ne kesildi, ne bağlandı. Arayıp sordum. 24 saat geçtikten sonra kesme kodu gönderiliyormuş.
Yani kesmeye gelmeden benden kesme-bağlama ücreti tahsil ediliyor. (Y.K)
Yani kesmeye gelmeden benden kesme-bağlama ücreti tahsil ediliyor. (Y.K)
- İstanbul'da yaşıyorum. Elektrik faturamı 2 gün geç ödediğim için 17.70 TL kesme-bağlama ücreti yansıtıldı. Ama elektriğim hiç kesilmedi. (C.D)
- Faturamı 3 gün geç ödedim, 17.68 TL kesme-bağlama ücreti yansıtıldı. “Elektriğim kesilmedi. Bu ücret neden?” diye sordum, geç ödediğim için olduğunu söylediler. Elektriğim kesilmedi ama kapama-bağlama ücreti aldılar. Üstüne bir de gecikme bedeli. (Y.D)
- İsmim Recep Demir. İstanbul Anadolu yakasında oturuyorum. Faturamın ibraz tarihi 18.01.2014 iken son ödeme tarihi 21.01.2014 olarak verilmiş. Yani sadece 3 gün. Ben bir gün geç ödedim. 90.30 TL olan faturamı, 90.32 TL olarak tahsil ettiler. Bir de gecikme bedeli alacaklar.
- İstanbul Beylikdüzü'nde oturuyorum. Son ödeme tarihine kadar ödemediğim faturam için, elektriğim kesilmediği halde kapama-açma bedeli gelen faturaya itiraz ettim. BEDAŞ, kesme-açma bedelinin sonraki faturada mahsup edileceğini bildirdi. (Ayşe Durmaz)
'Süreler ve bedelleri yönetmelik belirliyor'
Boğaziçi Elektrik Dağıtım A.Ş. şirketinden, kendilerine ilettiğimiz konulara ilişkin açıklama yapıldı. Açıklamada, “Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği'nin 21. maddesine göre faturanın son ödeme tarihinden en az 10 gün önce tebliğ ediliyor.
Ödeme yapılmaması halinde yeni bir bildirimde bulunuyor ve 5 iş günü içerisinde ödeme yapılmaması halinde elektriğinin kesileceğini bildiriyoruz.
Kesinti halinde ise ödeme yapılır yapılmaz elektrik açılıyor. Kesme-açma bedeli olan 19.10 TL, her yılın ekim ayında kurul tarafından belirlenir” denildi. EPDK mevzuatına göre gecikme zammının, son ödeme tarihinden itibaren uygulandığı, tutarın 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'na göre belirlendiği ifade edildi.
Ödeme yapılmaması halinde yeni bir bildirimde bulunuyor ve 5 iş günü içerisinde ödeme yapılmaması halinde elektriğinin kesileceğini bildiriyoruz.
Kesinti halinde ise ödeme yapılır yapılmaz elektrik açılıyor. Kesme-açma bedeli olan 19.10 TL, her yılın ekim ayında kurul tarafından belirlenir” denildi. EPDK mevzuatına göre gecikme zammının, son ödeme tarihinden itibaren uygulandığı, tutarın 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'na göre belirlendiği ifade edildi.