İzmir Ticaret Odası’nda yapılan protokol toplantısına İzmir Ticaret Odası Başkanvekili Akın Kazançoğlu, İZFAŞ Genel Müdürvekili M. Şakir Örs, yönetim kurulu üyelerinin yanı sıra İranlı ve İzmirli işadamları katıldı.
“İRAN EN YAKIN DOSTUMUZ”
“Dünya nasıl görürse görsün biz İran’ı en yakın dost ve kardeş olarak görüyoruz. İran ile Batı arasındaki yıllardır süren nükleer gerilimin Cenevre’de sağlanan ön anlaşma ile çözüm yoluna girilmesinden bu nedenle ayrı bir memnuniyet duyduk” diyerek sözlerine başlayan Ekrem Demirtaş, ziyaretin İran ile ilişkilerde yeni bir dönemin başlaması ve zamanlamasının çok doğru olduğunu söyledi. İki ülke açısından ticari açıdan büyük fırsatlar olduğunu belirten Ekrem Demirtaş, “Ülkelerimiz arasındaki dış ticaret 14,5 milyar dolara yaklaştı ama bu daha fazla olabilir. İran’daki Türk yatırımlarının tutarı 2013 yılı itibariyle 1 milyar 292 milyon dolar, Türkiye’deki yatırımların tutarı 101 milyon dolar. İran’da metal, petrokimya, doğalgaz ve madencilik gibi sektörler başta olmak üzere her alanda ciddi yatırım fırsatları var” dedi.
Türkiye ve İzmir’in İran için de büyük fırsatlar oluşturabileceğini söyleyen Demirtaş, İranlı firmaların İzmir’e yatırım yapmaya başladığını aktardı. 3 yılda İzmir’e 25 firmanın yatırım yaptığını ifade eden Demirtaş, bu yatırımların 15’inin Dubai’den geldiğini belirtti.
“GÜCÜMÜZÜN FARKINA VARALIM”
Oda olarak İran ile ilişkileri geliştirmek istediklerini belirten Demirtaş, sözlerine şöyle devam etti: ”Aralık 2012 ve Kasım 2013 Tahran ziyaretleri sonucunda 1 yıl İzmir’de 1 yıl Tahran’da olmak üzere İhraç Ürünleri Fuarları düzenleyeceğiz. Tahran’da Barter konusunu görüştük, bu anlamda bu yıl çalışmalarımız olacak. İki ülke olarak gücümüzün farkına varalım. Türkiye dünyanın 16’ncı, İran dünyanın en büyük 22 ekonomisi. İran bizim için çok önemli bir pazar, ilişkilerimizin daha da artacağına inanıyorum."
“İZFAŞ OLARAK HAZIRIZ”
Fuarların uluslararası ticaret için önemine işaret eden ve Bushehr’deki fırsatların İzmir’in dinamik güçleri ile birleştirilmesi gerektiğini belirten İZFAŞ Genel Müdürvekili Mehmet Şakir Örs ise, “Biz İZFAŞ olarak 80 yılı aşkın bilgi birikimimiz ve deneyimimizi sizle paylaşmaya hazırız. Her yıl düzenlemiş olduğumuz fuarlara sizlerden de katılma arzu ediyoruz. Bu katılımlar gerçekleştikçe bu işbirliği çok daha güçlü noktalara ulaşacaktır” diye konuştu.
“BAŞBAKAN ERDOĞAN’LA GELECEĞİZ”
Demirtaş, İran heyetiyle mal değişimini öngören Barter şirketi kurma konusunda mutabık kaldıklarını kaydetti. Barter şirketini sadece ambargo zamanında ticaret yapmak için hayata geçirmeyeceklerini belirten Demirtaş, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın İran’a yapacağı ziyarete kendisinin de katılacağını ve barter şirketi konusunu gündeme getireceğini söyledi.
TÜRK YATIRIMCILARINA DAVET
Bushehr Ticaret, Sanayi, Madenler, Ziraat Odası Başkanı Ali Akbar Sharifpour de İzmir ile Bushehr’in birbirine çok benzediğini ifade ederek şunları söyledi: “Bushehr stratejik konumuyla her zaman uluslararası alanda önem arz etmiştir. Uluslararası arenada kentimiz Enerji Başkenti olarak bilinir. İran petrolünün yüzde 85’i Bushehr’den karşılanıyor. Biz kentimizde İzmir’i ve Türk yatırımcılarını görmek istiyoruz. İzmir ile fuarcılık ilişkilerimizi artırmak istiyoruz. Fuarlar ticari ve kültürel ilişkilerin başlangıcıdır. İzmir’de çok fazla potansiyel var. Bizler de yatırımlarımızı artıracağız.”
Ziyarette İZFAŞ Genel Müdürü Mehmet Şakir Örs ile İran Uluslararası Fuarcılık Müdürü Mehdi Ebrahimi arasında fuarcılık alanında işbirliği protokolü imzalandı.
GÜMRÜKTE VE BÜROKRASİDE İYİLEŞTİRME YAPIN
İran heyeti daha sonra Ege Bölgesi Sanayi Odası’nı (EBSO) ziyaret etti. Ziyarette konuşan EBSO Başkanı Ender Yorgancılar, İran ile ticari ilişkilerin gelişmesini engelleyen birçok sorunun olduğunu belirterek, İran heyetinden sorunların çözülmesi için adımlar atılması talebinde bulundu. Türkiye ve İran’ın ortak değerlere sahip iki ülke olduğunu söyleyen Yorgancılar, “İran ile 2009’dan bu yana ticaret hacmimiz her yıl 5 milyar dolar artarak, 22 milyar dolara ulaştı. İş adamları olarak bulunacağımız girişimler ile bu rakamı 80 milyar dolara çıkarabiliriz” dedi.
Ticaret hacminin artırılması için İran heyetine sorunları ileten Başkan Yorgancılar, sözlerine şöyle devam etti: “İran, yüksek gümrük tarifeleri konusunda acil bir iyileştirme yapmalı. İran ne yazık ki Dünya Ticaret Örgütü’ne üye olmadığı için önceden haber vermeden gümrük uygulamalarını değiştirebiliyor. Türkiye, Gümrük Birliği kurallarına bağlı olarak İran mallarına sıfır gümrük ya da cüzi rakam uygularken, İran yüzde 60’a yakın gümrük uygulamaları yapıyor. Ayrıca peşin olarak alınan ticari kazanç vergisi de firmalarımızı zorluyor. Akreditelerin açılmasında karşılaşılan problemler ile para transferleri yapılamıyor. İranlı firmalar Türkiye’den alacakları malları Halk Bankası ile alabilirken, biz alacağımız zaman peşin para ile çalışmaları ve istikrarsız para politikası ticaretimizin gelişmesini engelliyor. Ayrıca yoğun dış ticaret bürokrasisi de ilişkilerimizi sekteye uğratıyor. Akaryakıtta Türkiye’ye uygulanan fiyat farkı sorunu, bununla ilgili Türk araçlarına uygulanan maliyet farkı en büyük sorunların başında yer alıyor. İran dünyada çok önemli bir nakliye filosuna sahip. Ancak şu unutulmamalıdır ki İran’ın Avrupa’ya satmak istediği nakliyenin güzergahı Türkiye’den geçmektedir. Dolayısıyla nakliye konusunda maliyetleri aşağıya çekecek adımların atılması gerektiğini düşünüyoruz. Diğer taraftan Türk plakalı araçlar gümrükte, 4-5 gün bekletilmekte ve günde 30-40 aracın girmesine izin verilmektedir. Bu sayınında bir an önce artırılması gerekiyor.”
"ACIMASIZ AMBARGO UYGULANDI"
Bushehr Ticaret Sanayi, Madenler, Ziraat Odası Başkanı Ali Akbar Sharifpour ise sorunların farkında olduklarını dile getirerek şunları söyledi: “Söylediklerinizin hepsine katılıyorum. Ancak biz, çok acımasız bir ambargonun içinde kaldık. Hem üretimde hem dış ilişkilerde çok geri kaldık. Siz AB’ye bağlısınız ama biz değiliz. Bizim gümrükten de para kazanmamız lazım. Nakliye sorununu Başbakan Erdoğan’ın 28 Ocak’taki ziyareti esnasında çözmeye çalışacağız.”