Nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, bacaklarda şişlik… Bu belirtiler hayati tehlikeye neden olabilen bir kalp problemi olan mitral kapak yetmezliğine işaret edebilir. Mitral kapakta bir sorun olduğunda, kapağın ya onarılması ya da değiştirilmesi gerekir. Tedaviyi kişiye göre özelleştirmek önemlidir. Memorial Ankara Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölümü’nden Doç. Dr. Alper Gürbüz, mitral kapak yetmezliği ve tedavisi hakkında bilgi verdi.
Kapak hastalıklarında ölüm riski yüksek
Mitral kapak kalpte iş yükü en ağır olan kapaktır. Kalbin sol kulakçığı ile sol karıncığı arasında bulunur. Akciğerlerden temizlenerek gelen kanın sol karıncığa geçmesini sağlamaktadır. Karıncık da kasılarak bu temiz kanı aort vasıtasıyla tüm vücuda gönderir.
Dünyadaki ölümlerin yüzde 1-2 ‘si kalp kapak hastalıklarından meydana gelmektedir. Son yıllarda yapay kapak teknolojisindeki hızlı gelişmeler, kalp kapak ameliyatlarını etkin ve kalıcı cerrahi tedavi olanakları olarak karşımıza çıkarmaktadır. Mitral kapak ameliyatları, mitral kapağın değiştirilmesi ve tamir edilmesi olarak iki ana gruba ayrılmaktadır.
Doku kapakla kan sulandırıcı ilaçlara veda edin
Kişide nefes darlığı, çarpıntı, ritim bozukluğu, göğüs ağrısı, bayılma, bacaklarda şişlik, kanlı balgam tükürme gibi şikayetler varsa kalp kapağında bir sorun olabilir. Bu belirtilerin belirginleşmesi cerrahi karar aşamasında önem taşımaktadır. Darlık veya yetmezlik gösteren mitral kapak çıkarılıp yerine yapay bir kapak yerleştirilmektedir. Hastanın yaşı ve ritim problemleri olup olmaması hangi tip kapağın seçileceği hususunda önem taşır. Hasta 65 yaş üzerindeyse doku kapakları tercih edilmektedir. Bu kapakların en önemli avantajı, kan sulandırıcı ilaçların sınırlı bir süre kullanılması ve daha sonra kan sulandırıcı tedaviye ihtiyaç duyulmamasıdır. Her hasta için değişmekle beraber 10 -15 yıl sonra bu kapakların bozulabileceği göz önünde tutulmalıdır. Bu sürenin sonunda doku kapağın tekrar değiştirilmesi gerekmektedir.
Metal kapaklar ömür boyu kullanılıyor
Mekanik kapaklar zamanla deforme olmazlar ve bozulma riskleri çok düşüktür. Ömür boyu kullanılabilen metal kapaklarda göz önünde tutulması gereken en önemli nokta, sürekli kan sulandırıcı ilaçların kullanımının gerekmesidir. Kan sulandırıcı ilacın dozunu belirli aralıklarla kontrol etmek gerekmektedir. İlacın fazla gelmesi durumunda kanama riski artarken, doz az gelirse metal kapakta pıhtı oluşabilir.
Kapak tamiri ile yapay kapak olmadan yaşam kalitesi ve süresi artıyor
Mitral kapaktaki bozukluk kişinin kendi kapağı çıkarılmadan da tamir edilmektedir. Bu işlem için çeşitli yapay halkalar ve dikişler kullanılmaktadır. Tamir ameliyatlarının en önemli avantajı, kişinin kendi kapağının korunması ve yerine yapay bir kalp yerleştirilmemesidir. Kalp bu sayede kapak değiştirilmesine oranla çok daha doğal bir ortamda çalışmaktadır. Belli bir süre sonra kan sulandırıcı tedaviye gerek bile olmaması, mitral kapak tamirinin bir diğer avantajıdır.
Küçük bir kesi ile ameliyat mümkün
Mitral kapak ameliyatları değişik kesilerle yapılmaktadır. Göğüs kafesini önden veya yandan açıldığı ameliyatların yanında küçük kesilerle endoskopik yöntemler yardımı ile de yapılabilir. Küçük kesilerle yapılan ameliyatlarda operasyon sonrası ağrı daha az olmakta ve iyileşme daha hızlı ilerlemektedir. Hasta günlük hayatına hızlı bir şekilde döner. Küçük kesi ile yapılan ameliyatlarda cerrahın bu konudaki tecrübesi önem taşımaktadır.
Ameliyatlar da kapak da kişiye özgü
En iyi mitral kapak ameliyatı veya en iyi yapay kapak diye bir kavram yoktur. Her ameliyatın ve yapay kapağın avantajları ve dezavantajları vardır. Önemli olan hasta için en uygun ameliyatı ve kapağı seçmektir. Tedaviyi kişiye göre özelleştirmek ve şekillendirmek gerekmektedir. Her hastanın genel durumu, mitral kapak problemi, kalp ritim problemleri, kalp damarlarının durumu ve diğer ek hastalıklar gibi noktalar göz önünde bulundurulmalı ve en uygun tedavi seçilmelidir.