E-5 kıyısındaki bu mahalleyi 75 bin 923 nüfusla Ataşehir İçerenköy Mahallesi; 72 bin 178 nüfusla Gaziosmanpaşa Karadeniz Mahallesi, 72 bin 52 nüfusla Bahçelievler Soğanlı Mahallesi takip ediyor. En kalabalık mahalleler Bahçelievler, Küçükçekmece ve Esenyurt'ta bulunuyor. Tabii bunlar İstatistik Kurumu'nun resmi rakamları. Kayıt altında olmayanları da hesaba kattığınızda nüfusun bir hayli yükseleceği kesin.
İstanbul'un nüfus fakiri mahalleleri 3 bin yıllık bir geçmişe sahip olan Tarihi Yarımada'da bulunuyor. Gündüz vakti insanların kum gibi kaynadığı, günde 3 milyon kişinin gelip geçtiği Eminönü'nün mahalleleri gece sinek avlıyor. Zira, artık buralarda yerleşim yok. Döviz kurlarına yön veren Fatih'in ünlü Tahtakale Mahallesine sadece 22 kişi, İstanbul Üniversitesi'ni barındıran Beyazıt Mahallesine 31, Eminönü Meydanını içine alan Rüstem Paşa Mahallesine ise 35 kişi kayıtlı.
İstatistik rakamlarını görünce şaşırdık ve soluğu “Eski İstanbul”un merkezinde aldık. Tahtakale her zamanki gibi... Adım atmak imkânsız. Sora sora Tahtakale Mahallesini buluyoruz. Fakat… Heyhat! Kapı duvar olmuş. Esnafa muhtar Halil İbrahim Seçer'i soruyoruz. Bir pide salonunu gösteriyorlar.
Kasada bekleyen sıcak kanlı genç (Murat Seçer) buyur ediyor. Meramımızı dile getiriyoruz. O da anlatıyor: “Dedem bu mahallede 48 yıl muhtarlık yaptı. Sonra babam geçti yerine. 5 yıldır da muhtar. Herkes bizi bilir, kime sorsanız burayı gösterir. Babam rahatsız olduğu için gelemedi. Mahallede sadece 22 kişi kayıtlı. İkametgâh ilmühaberi, nüfus kayıt örneği gibi belgeler artık nüfus dairelerinden de alınıyor. Tebligatları gelen esnafın dışında arayan soran olmuyor.”
POSTACI, MALİYECİ VE POLİS...
Sonra Eminönü meydanında bir kulübede hizmet veren Rüstem Paşa Mahallesi muhtarı Osman Kanbay'ı ziyaret ediyoruz. 46 yaşındaki Kanbay, 1999'dan beri muhtarlık yapıyor. Onun defterinde de kayıtlı sadece 35 kişi bulunuyor. “Hepsini de tanıyorum, akraba gibiyiz” diyor ve anlatmaya başlıyor: “Bu işe ilk başladığımda 2 bin 500 kişi vardı. Bunların çoğu hanlarda kalan bekârlardı. Gurbetçi çoktu. Sonra herkes bir yere yerleşti. Bizim burası, tebligat müessesi gibi çalışıyor. Postacı, maliyeci ve polisten başkası gelmez.
Bakmayın siz, yükümüz aslında ağır. Sadece benim mahalleme bağlı 250 bin esnaf var. Eminönü'ne günde 3 milyon kişinin uğradığı söyleniyor. Mahallelerin birleştirilmesi gündeme geldi. Hepsinin Vefa Mahallesine bağlanacağı duyumunu aldık. İyi de o zaman tebligatı kim Vefa'ya gidip alacak? O iş biraz zahmetli. 30 Mart'ta aday olmayı düşünmüyorum. Çünkü karın doyurmuyor bu iş. 450 lira maaş, 7 çocuk var. Masrafları çıkarayım diye bir çay ocağı koydum, üç beş de tabure. Esnaf şikâyet etmiş, muhtarlığı çayhane yaptı diye. Belediye kaldırdı.”
1394 BELEDİYEYE KARŞILIK 50 BİNDEN FAZLA MUHTARLIK VAR. ADAY SAYISI 150 BİNİ BULUYOR. İSTANBUL ADETA MUHTAR KENT
MUHTARLAR DERNEĞİ:
Kayıt DIŞI çalışıyoruz!
İstanbul Muhtarları Dayanışma Derneği Başkanı Bahçelievler Siyavuşpaşa Mahallesi muhtarı 35 yaşındaki Selami Aykut. Özlük haklarının iyileştirilmesi için mücadele veriyor. Aykut, yaşadıkları sıkıntıları şöyle anlatıyor: “Torba yasa ile muhtarların maaşı iki katına çıkarılarak 780 lira olacak. Bu maaşla çalışılacak bir iş değil. Muhtarlar resmiyette 9 ayrı kalemde hizmet veriyor. Her işlemden 6 lira ücret tahsil ediyor. Ama birçok evrakın nüfus dairelerince ücretsiz verilmesi gelirleri önemli oranda azalttı. 657 sayılı devlet memuru gibi işlem görüyoruz ama aynı haklarından yararlanamıyoruz. Devlet bizi kayıt dışı çalıştırıyor. Sigortamızı karşılamıyor. Mührümüzle evraka sorumluluğumuzu da basıyoruz. Noter de onay makamı ama adres tasdiki için 35 lira alıyor. Sadece evrak işi değil birçok problemle ilgileniyoruz. Milletin vekili asıl biziz.”
NİYAZİ SARISOY
135 BİN NÜFUSUM 55 BİN SEÇMENİM VAR
72 bin nüfuslu Küçükçekmece'nin İnönü Mahallesinde ise 7 aday yarışıyor. İki dönemdir muhtarlık yapan Niyazi Sarısoy 30 Mart'ta da aday. “Mahallenin çoğu Karadenizli. Ben de Sinopluyum. Yine kazanacağım” diyor ve anlatıyor: “135 bin nüfusum, 55 bin seçmenim var. 'Ayaklı nüfus' 200 bini bulur. Çok büyük burası. İki kişi çalıştırıyorum. Ben başladığımda burada bir banka, bankamatik, karakol, aile hekimliği yoktu. Çok şükür bunların hepsini de getirttim.”
'3 BİN LİRA GİDERİM VAR'
BELEDİYE DESTEĞİYLE AYAKTA KALIYORUZ
İstanbul'un en kalabalığı olan Yenibosna Zafer Mahallesi'nin muhtarının kapısını çalıyoruz. Mahalle nüfusu resmiyette 86 bin. Gerçek nüfusun 100 bin olduğunu söyleyen 15 senelik muhtar Yunus Türk: “Belediyenin desteğiyle ayakta kalıyoruz. Ayda 3 bin lira giderim var. Mahallelinin çoğu da fakir. Dolayısıyla bol bol fakirlik belgesi almaya gelirler. Diğer belgeleri de ücretsiz verdiği için nüfus dairesinden alıyorlar” diyor.
EN KALABALIK İKİ MAHALLE DİYARBAKIR'DA
Türkiye'nin nüfusu en yoğun ilk iki mahallesi Diyarbakır'ın Kayapınar ilçesinde bulunuyor. Peyas Mahallesinin nüfusu 151 bin 862. Yine aynı ilçeye bağlı Huzurevleri Mahallesi'nin 93 bin 453 nüfusu bulunuyor.