Konutlar dönüştü, alışkanlıklar dönüşemedi

Yaşar Üniversitesi öğretim üyelerinden Prof. Dr. Gülsüm Baydar’ın yürütücü, Doç. Dr. Murat Komesli, Yrd. Doç. Dr. Ahenk Yılmaz, Yrd. Doç. Dr. Kıvanç Kılınç ve Yrd. Doç. Dr. Sevcan Sönmez’in araştırmacı olarak yer aldığı "İzmir’de Kentsel Dönüşüm Bağlamında İnşa Edilen Toplu Konutlarda Mekan, Tasarım ve Gündelik Yaşam İlişkilerinin Analizi: Örnekköy ve Uzundere Yerleşimleri" başlıklı araştırma projesi tamamlandı. Araştırmada, Örnekköy ve Uzundere’deki sosyal konut yerleşimlerinde uygulanan mimari projeler ile bu bölgeye yerleşen vatandaşların yeni yaşam biçimleri ve mekansal ihtiyaçları çeşitli mülakat ve anket çalışmalarıyla belirlendi. Araştırmanın tüm bulguları ise coğrafi bilgi sistemleri tabanlı bir internet sitesi aracılığıyla toplumun tüm kesimine açık bir şekilde paylaşıldı.

ÇALIŞMALAR İKİ YIL SÜRDÜ
Toplu konut projelerinin insanların günlük yaşamlarına daha uyumlu biçimde hazırlanmasına yol göstermek amacıyla tamamlanan proje hakkında bilgi veren Prof. Dr. Gülsüm Baydar, “Ön hazırlık süreçleri ile birlikte iki yıla yakın bir sürede gerçekleştirilen proje kapsamında öncelikle Uzundere ve Örnekköy yerleşimlerinde alınmış olan tasarım kararları saptandı. Ardından proje kapsamında öngörülen fikirlerin medya aracılığı ile nasıl yorumlandığı ve iletildiği analiz edildi. Araştırmanın en önemli boyutlarından birisi ise söz konusu yerleşkelerde vatandaşlarla yapılan derinlemesine görüşmeler oldu. Bu çalışmalar sonucunda da daha sonra yapılacak benzer projeler için somut öneri geliştirildi. Araştırmanın tüm verilerine http://yeniyer.yasar.edu.tr internet sitesinden ulaşılabilmesi mümkün. Bu internet sitesinin Türkiye’nin herhangi bir bölgesinde yeni kentsel dönüşüm projeleri hazırlayacak olan karar vericilere de rehber oluşturmasını umuyoruz” dedi.

ARAŞTIRMACILAR NE DİYOR
Projede görev alan araştırmacılar, toplu konutlarda yaşayan vatandaşlarla kişisel öyküler, aile yapıları, gündelik yaşam pratikleri ve gelir durumlarının mekan üzerine olan etkilerine dair çeşitli görüşmeler gerçekleştirdi. Bu görüşmelere göre araştırmacılar; ‘topoğrafyanın yer seçiminde göz önüne alınması’, ‘yaşayanların aidiyet duygusu için önemli olduğu anlaşılan açık alanların bakımı için site yönetimi oluşturulması’, ‘kamusal yaşamın etkin biçimde sürdürülebilmesi için sosyal aktiviteleri barındıracak mekanların planlanması’, ‘kullanıcıların ihtiyaç ve taleplerine dair ön araştırmanın yapılması’, ‘farklı kullanıcı profillerine göre konut tipi çeşitliliğinin artırılması’ ve ‘daha fazla depo ve balkon mekanı planlanması’ gerektiğine dair görüşlerde bulundu.

KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN EV SAHİPLERİ MEMNUN DEĞİL
Vatandaşlar araştırmalarda bazı olumlu ve olumsuz görüşleri ise şöyle paylaştı; 
"Eski komşuluk ilişkileri kalmadı. Güvenlik iyi değil. Müstakil evlerimizi özlüyoruz. Bahçeye dikmek istediğimiz çiçeğe bile karışıyorlar. Mahrumiyet bölgesinde yaşıyoruz. Eskiden yardımlaşma çoktu, şimdi kimseden yardım göremiyorum. Toplu konutlarda hava kirliliği yaşamıyoruz. Eskiden çok üşürdüm, toplu konutta ısındım."